Veiliger op weg door betere waarschuwingen op het dashboard en in navigatie

Op 4 juli 2022 trapten zes bedrijven en het ministerie van IenW in Utrecht de publiek-private samenwerking Safety Priority Services af. Bestuurders in Nederland krijgen dankzij deze samenwerking meer en betere veiligheidswaarschuwingen van auto of navigatiesysteem, met als eerste land van Europa ook in het hele land waarschuwingen voor naderende voertuigen met zwaailicht en sirene. Ook weggebruikers op provinciale en gemeentelijke wegen, waar relatief veel ongevallen zijn, ontvangen deze informatie. 

98% van de automobilisten gebruikt digitale informatie onderweg. De verkeersveiligheid neemt hierdoor toe en bestuurders waarderen en vertrouwen steeds meer op veiligheidswaarschuwingen. Om die reden is het Ministerie van IenW de samenwerking aangegaan met grote spelers ANWB, Be-Mobile, Hyundai, Inrix, Kia en TomTom voor nog meer en betere veiligheidsinformatie. De afspraken gelden voor de komende drie jaar, met de intentie tot structurele samenwerking.

Aftrap

Op 4 juli kwamen deelnemende partijen, maar ook wegbeheerders en nood- en hulpdiensten voor het kantoor van het Nationaal Dataportaal Wegbeheer (NDW) in Utrecht bij elkaar voor de officiële aftrap van Safety Priority Services (SPS). De partijen die bij het initiatief zijn aangesloten, noemen als redenen om mee te doen onder andere hun bijdrage aan de verkeersveiligheid, connectiviteit als stap naar autonoom rijden, innovatie in verkeersmanagement en schaalbaarheid naar andere Europese landen en wereldwijd.

Type waarschuwingen

Na de aftrap konden geïnteresseerden ter plekke in een auto ervaren welke diensten deze samenwerking oplevert. Dat zijn bijvoorbeeld waarschuwingen bij onverwachte en potentieel gevaarlijke situaties als een naderende spookrijder, filestaart, obstakel op de weg, wegwerkzaamheden, ongeval of extreme weersomstandigheden. Wanneer een voertuig met zwaailicht en sirene nadert, vertelt de melding ook van welke kant dit voertuig komt. Daarnaast krijgen bestuurders informatie over maximumsnelheden, en mogelijk op termijn ook routeadvies bij verkeersonveilige situaties, zoals voor het vermijden van schoolzones.

In Utrecht werden een aantal praktijkvoorbeelden gedeeld waarin de meerwaarde van SPS inmiddels is aangetoond, zoals de ervaringen van ambulancechauffeurs. Weggebruikers worden nu gewaarschuwd voor naderende nood- en hulpdiensten. Schrikreacties worden zo voorkomen en er kan op een veilige manier ruimte worden gemaakt voor de ambulance.

Kennis en ervaring opdoen

Met SPS sorteert Nederland voor op Europese wet- en regelgeving die in 2025 van kracht wordt. De deelnemende bedrijven kunnen in Nederland kennis en ervaring opdoen met het prioriteren, vormgeven en doorgeven van verkeersveiligheidswaarschuwingen. In de samenwerking combineren deze zes bedrijven hun eigen data met onder meer data van overheden, die ze ontvangen via het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW) en het Urban Data Access Platform (UDAP). Op basis van deze data kunnen navigatiesystemen en app’s op smartphones laten weten waar bijvoorbeeld langzaam rijdend verkeer is (filestaart) of waar weginspecteurs rijden/staan. De zes partijen geven eveneens feedback op de kwaliteit van de (overheids)data, zodat deze waar nodig kan worden verbeterd. Ook zijn er met de bedrijven afspraken gemaakt over de vorm van hun waarschuwingen: die vragen geen handelingen van de bestuurder, zodat deze de handen aan het stuur kan houden.

Privacy

De privacy van de bestuurder wordt uiteraard gewaarborgd: pas nadat een gebruiker daar expliciet mee heeft ingestemd, wordt louter ten behoeve van de verkeersveiligheid relevante data volledig geanonimiseerd en via een beveiligde verbinding met de andere partijen gedeeld.

En nu verder

Partijen gaan de komende tijd verder met het ontwikkelen van SPS, voor veel van hen is opschaling buiten Nederland van groot belang. Alle partners verkennen hoe zoveel mogelijk collegiaal kan worden samengewerkt in één gezamenlijk ecosysteem, want “we hebben elkaar nodig”. Bij de samenwerking hoort ook onderzoek naar het opvolgingsgedrag van de weggebruiker. Uit eerdere grootschalige projecten blijkt dat weggebruikers hun snelheid aanpassen en de waarschuwingen waarderen. Naar het effect van de waarschuwingen zullen partijen en het ministerie door middel van gebruikerservaringen verder onderzoek doen.