Pim van Meer (VORM/NEPROM), en Arjan Spruijt (DMI) gaven tijdens de BIM Onderwijsdag op maandag 6 oktober in Utrecht een prikkelende presentatie over de digitale transformatie van gebiedsontwikkeling. De tijd van pdf’s en analoge processen is wat hen betreft definitief voorbij. Ze hielden studenten dan ook voor: “Morgen gaan jullie toch niet weer terug naar 2D?!”
Hoe zorg je dat data écht werkt voor de samenleving, vandaag en in de toekomst? Met de livegang van de Producten en Data Exchange (PDX) zet het Dutch Metropolitan Innovations (DMI)-ecosysteem in op het vertrouwd en veilig delen en (her)gebruiken van data. Het platform maakt datasets vindbaar, deelbaar en toetsbaar aan wet-, regelgeving en geldende policies voor datadelen tussen aanbieders en afnemers. Betrouwbare gegevens en borging van wederzijds vertrouwen zijn cruciale voorwaarden voor integrale besluitvorming over woningbouw, mobiliteit, klimaat en andere grote opgaven waar steden mee te maken hebben. Nederland loopt hiermee voorop in de ontwikkeling van zogeheten data spaces en sorteert voor op federatief data delen, waarbij data bij de bron blijft maar wel kan worden gebruikt door derden. Dit is een ontwikkelrichting die internationaal veel aandacht krijgt. De versnelling in ontwikkeling en gebruik van de PDX wordt mede mogelijk gemaakt door het Nationaal Groeifonds.
De ondergrond moet geen rommelzolder meer zijn, maar een cruciale schakel in de grote ruimtelijke opgaven. Dat was de rode draad tijdens de DMI-bijeenkomst Regie op de Ondergrond op woensdag 24 september in het Beatrixtheater in Utrecht. Beleidsmakers, kennisinstellingen en bedrijven kwamen samen om te bespreken hoe we grip krijgen op dat wat zich onder onze voeten bevindt. Unaniem waren ze het eens: digitale regie is onmisbaar.
Wat speelt er in een wijk? Hoe is de situatie als het gaat om bestaanszekerheid van de inwoners, hun gezondheid en de kansengelijkheid? In hoeverre is er sprake van schuldenproblematiek? Met de data uit hun Sociale Atlas geven DMI-deelnemers Tom Griffioen van Clappform en Johan Posseth van Kurtosis gemeenten inzicht in de stand van zaken in hun stad op sociaal gebied. “Hiermee zie je in samenhang hoe een wijk ervoor staat.”
De druk op gemeenten om doelen te halen op het gebied van verduurzaming, klimaatadaptatie en de energietransitie neemt toe. Tegelijkertijd kampen ze met een tekort aan menskracht en middelen. Het moet sneller, slimmer en duurzamer. Maar hoe doen we dat? Volgens Marco Scheffers, adviseur data en digitalisering bij de gemeente Amsterdam, ligt in elk geval een deel van het antwoord in parametrisch ontwerpen.
Oscar van Limburg, teamleider ruimte bij DAGnl, presenteerde woensdag 24 september tijdens de DMI-dag over Regie op de ondergrond een innovatieve aanpak om grip te krijgen op grondstromen. Praktijkvoorbeelden uit Lelystad en samenwerking met provincies als Friesland en Gelderland, lieten zien hoe data en samenwerking de sleutel vormen tot een duurzamer grondgebruik.
De openbare ruimte staat onder grote druk. Van extra woningen en laadpalen tot vergroening en circulaire voorzieningen. Alles vraagt om een plek terwijl die plekken enorm schaars zijn. Willem van Heijningen pleit voor een fundamenteel andere benadering. “We hebben data en digitale tools nodig om de verdeling te tackelen.”
Wat kan je doen om ervoor te zorgen dat parkeren geen struikelblok wordt in gebiedsontwikkeling? In een serie gesprekken gaat Pieter Litjens (Algemeen Directeur CROW) hierover in dialoog met betrokkenen rond beleid, praktijk en innovatie.
Hoe maak je de complexiteit van stedelijke ontwikkeling voelbaar en tastbaar? Novis & De Meij, deelnemer aan het DMI-ecosysteem, vond daar een verrassend antwoord op: een datawandeling. Twaalf DMI-deelnemers liepen vrijdag 12 september gezamenlijk door de Zuidas, een gebied waar stedelijke verdichting, infrastructuur en mobiliteit samenkomen. “We laten deelnemers het gebied in 3D ervaren.”
De Europese Ruimtevaartorganisatie ESA en Netherlands Space Office (NSO) gaan DMI-deelnemer Caeli ondersteunen om via satellietgegevens wereldwijd de CO2-uitstoot van overheden, bedrijven en financiële instellingen te meten en in kaart te brengen.
