Zwolle: leren van concrete herontwikkelingen in de bestaande stad

Hoe betrek je bewoners bij de herontwikkeling van hun stad? De gemeente Zwolle leert het door het in de wijk Assendorp te doen, samen met private partijen en verschillende gemeentelijke beleidsafdelingen. De opgedane kennis wordt gedeeld.

Assendorp is een vooroorlogse wijk aan de rand van het historische centrum van Zwolle. De ligging en de sfeervolle jarendertig straatjes maken Assendorp populair bij jonge tweeverdieners. Het gaat best goed met die wijk, waar zo’n 13.000 mensen wonen. Maar om de wijk toekomstbestendig te maken, moet er wat gebeuren.

De wijk staat vol met auto’s, hoewel daar in de smalle straatjes van Assendorp weinig ruimte voor is. Er is hierdoor weinig ruimte voor spelende kinderen. Ook is er in Assendorp weinig groen, waardoor de wijk relatief gevoelig is voor hittestress en piekregens.

Met concrete projecten die voortbouwen op eerdere pilots pakt de gemeente Zwolle nu door in de wijk. Zo ontwikkelt de gemeente processen en methodieken voor integraal wijk- en opgavegericht werken. De kennis en ervaring die zo worden opgedaan, worden elders in en buiten de stad ingezet en gedeeld met het DMI-ecosysteem.

Wijk van morgen

Gaat het over de verduurzaming van de stad en het ontwikkelen van vitale wijken, dan spreekt de gemeente Zwolle van de ‘Wijk van morgen’. Waarmee wordt benadrukt dat het niet bij vergezichten blijft. De bestuurders van de stad voeren alle plannen ook uit, liefst morgen en samen met de bewoners van de stad. Waarbij thema’s als verduurzaming, mobiliteit, energietransitie en sociale leefomgeving tegelijkertijd en in samenhang worden opgepakt. Dat klinkt logisch, maar is niet vanzelfsprekend.

Het in samenhang of integraal oppakken van verschillende beleidsthema’s vraagt wat van een gemeentelijke organisatie. Dat komt omdat de verschillende beleidsterreinen, bijvoorbeeld mobiliteit, ruimte, vastgoed en zorg en welzijn, zijn ondergebracht in verschillende afdelingen of bij grotere gemeenten directies. Al jaren wordt bij veel gemeenten gesproken over en gewerkt aan integrale beleids-en gebiedsontwikkeling. Maar bij de meeste gemeenten is het er nog niet echt van gekomen.

De gemeente Zwolle wil daar in de wijk Assendorp verandering in aanbrengen. Door onder meer processen en geldstromen integraal uit te lijnen. Zodat elke euro niet alleen efficiënter, maar ook effectiever wordt besteed.

Datagedreven aanpak

Een belangrijke voorwaarde voor integrale beleidsontwikkeling én uitvoering is een data-gedreven aanpak. Hiervoor worden gegevens van verschillende beleidsterreinen en van verschillende bronnen en betrokken partijen bij elkaar gebracht. Zo ontstaat een completer beeld van de stad. Gemeente en andere betrokken partijen kunnen dan betere analyses, keuzes en beslissingen maken.

In Zwolle wordt al geruime tijd gewerkt aan integrale beleidsontwikkeling en datagedreven werken. Dit heeft onder meer geleid tot het opzetten van datateams bij verschillende afdelingen en programma’s, zodat die over de gegevens beschikken die nodig zijn voor integraal werken.

De deelname van Zwolle aan het DMI-ecosysteem versterkt deze ontwikkeling door visievorming, samen leren en ontwikkelen op basis van reële ‘usecases’, haalbare en schaalbare oplossingen, standaardisatie en het ontwikkelen van een gemeenschappelijk fundament.

Koppeling Ecosystemen

Intensieve samenwerking met kennis- en marktpartijen is een andere voorwaarde om plannen uit te voeren die betrekking hebben op verschillende beleidsterreinen. Want zo kan kennis en expertise makkelijk worden ontsloten, gedeeld en toegepast.

Om regionaal de samenwerking te faciliteren is de Smart Zwolle Alliantie opgezet, een ecosysteem waarin woningbouwcorporaties, zorg- en welzijnsorganisaties, hogescholen en bedrijven samenwerken. Binnen dit ecosysteem is onder meer een 3D-analyse gemaakt voor de ruimtelijke impact van verschillende beleidsdoelen voor de ontwikkeling van een van de hub-locaties in de stad.

Door DMI-ecosysteem en Smart Zwolle Alliantie te koppelen, zet Zwolle een turbo op integrale stads- en gebiedsopgaven en daarmee op de verduurzaming en vitalisering van de stad.

DMI-partners

In Assendorp werkt de gemeente Zwolle samen met DMI-partners. Zo doet Townmaking Institute onderzoek naar oplossingen die goed passen bij de wijk, bijvoorbeeld coöperaties voor collectief autobezit. En DMI-deelnemer Advier adviseert Zwolle over de governance-structuur van de hubs op wijk- en stadsniveau. Waarbij onder meer afspraken worden gemaakt over bijvoorbeeld het eigendom en de exploitatie van de hubs en de te realiseren voorzieningen zoals deelmobiliteit.

Door samenwerking in, met en tussen de verschillende ecosystemen in gebiedsopgaven kan Zwolle slimmer opereren en eenvoudiger opschalen. Zo draagt de stad met impact bij aan maatschappelijke uitdagingen. Bovendien zijn de in Assendorp geleerde lessen en geboekte resultaten schaalbaar en geschikt voor toepassing in en rond Zwolle en de rest van Nederland.

Meer weten?

Over de de wijk Assendorp en de aanpak van de gemeente is meer informatie te vinden op de website www.jouwstukjezwolle.nl/assendorp.