Werkbezoek: “Versnellen woningbouw kan niet zonder digitalisering”

Bestuurders, beleidsmakers en techbedrijven kwamen onlangs samen voor een werkbezoek in het Katoenhuis, een voormalige opslagplaats in Rotterdam getransformeerd tot inspirerende innovatiehub. Het bezoek stond in het teken van innovatie in woningbouw en gebiedsontwikkeling. “Dit laat zien dat de sector bruist van initiatieven die écht verschil maken.”

De organisatie was in handen van Arjan Spruijt namens DMI en Michelle van Dijk namens het Innovatie- en Opschalingsprogramma Woningbouw van het ministerie van VRO. Nederland staat voor een immense bouwopgave. Jaarlijks moeten er 100.000 woningen worden gebouwd, waarvan een groot deel betaalbaar èn sociaal. Tegelijkertijd spelen klimaatadaptatie, vergrijzing, stikstofreductie en funderingsproblematiek een steeds grotere rol in de planvorming. Tel daar de druk op ruimte, infrastructuur en arbeidscapaciteit nog eens bij en de noodzaak om slimmer, sneller en integraler te werken is kraakhelder.

Sneller, slimmer en duurzamer
In een inspirerend programma lieten organisaties die bewuste middag zien hoe digitale innovaties – van data-analyse tot digital twins – woningbouw en gebiedsontwikkeling sneller, slimmer en duurzamer maken. Secretaris-generaal Chris Kuijpers (VRO): “Als we de woningbouwopgave écht willen versnellen en tegelijk rekening willen houden met klimaat, leefbaarheid en vergrijzing, dan kunnen we niet zonder digitalisering en samenwerking.”

Breed scala aan toepassingen

Voorbeelden zijn er volgens Kuijpers genoeg. “Tools die kansrijke locaties vroegtijdig in beeld brengen, digital twins die verzakkingsrisico’s zichtbaar maken en slimme platforms die leefbaarheid en bereikbaarheid meewegen in bouwplannen.” De sessies in het Katoenhuis toonden een breed scala aan technologische toepassingen die bijdragen aan snellere en betere besluitvorming. Een keur aan DMI-deelnemers was er die middag bij in Rotterdam:

• OpenRed presenteerde datagedreven analyses voor locatiekeuze en haalbaarheid;
• MiniGIM/MiniBIM toonden hoe open standaarden gebieds- en gebouwinformatie integreren;
• Bakkers Hommen & Urban Engine lieten zien hoe digital twins ruimtelijke keuzes visualiseren en participatie vergemakkelijken;
• Collaborall demonstreerde 4D-gebiedsgericht werken voor grootschalige programmering;
• Imagem bracht met een 3D-digital twin van de ondergrond verzakkingsrisico’s in beeld;
• Clappform gebruikte sociale data om woningbouw beter af te stemmen op wijkbehoeften;
• Scenexus analyseerde de mobiliteitsimpact van ruimtelijke keuzes.

Grote urgentie
Ook Bob van Graft, directeur Ruimtelijke Informatie bij VRO, was zeer te spreken over de bijeenkomst. “Dit werkbezoek liet zien dat de sector bruist van initiatieven die écht verschil maken.” Wat deze bijeenkomst bijzonder maakte, was de open en collaboratieve aanpak. Zowel publieke als private partijen presenteerden hun oplossingen aan de ambtelijke top van de ministeries van VRO en IenW. CEO Tom Bakkers (Bakkers Hommen) sprak van een “cruciaal initiatief voor de digitale transformatie van onze gebouwde omgeving, waarbij standaardisatie, kennisdeling en digital twins-processen aanzienlijk kunnen versnellen en faalkosten reduceren. Met de urgente opgave is digitale innovatie geen luxe maar een noodzaak geworden.”

Minder tijd, minder geld

Digital twins, urban planning-technologieën, standaardisatie en het delen van kennis kunnen volgens Bakkers processen die nu acht tot tien jaar duren terugbrengen naar vier à vijf jaar. “En dat met zo’n 25 tot 40 procent kostenreductie en aanzienlijk minder faalkosten. Rotterdam toont al aan hoe een operationele citywide digital twin een basis voor betere modeling en efficiency kan opleveren.”

Belangrijke stap naar Woontop

Het recent ondertekende Bestuursakkoord Digitale Gebouwde Omgeving 2027, met meer dan 39 organisaties, benadrukt het belang van digitalisering voor de sector. De middag in het Katoenhuis fungeerde hierbij als centrale kennismotor, waar beleid, praktijk en technologie samen kwamen. De bijeenkomst vormde een belangrijke stap naar de Woontop op 8 december. Daar worden de inzichten en innovaties uit het Katoenhuis verder besproken en opgeschaald. Zoals Van Graft het verwoordde: “De toekomst van gebiedsontwikkeling is digitaal, collaboratief en transparant.”