Vrachtwagens, personenauto’s, kiepwagens en binnenvaartschepen kunnen met hulp van het 5G-telecomnetwerk op afstand bestuurd worden en zonder problemen de landsgrens passeren. Dat is een van de uitkomsten van het Europese onderzoeks- en innovatieproject 5G-Blueprint. Met het project is belangrijke kennis en ervaring opgedaan om dit soort technieken mogelijk te maken. De Nederlandse en Vlaamse overheid en 24 publiek-private partners uit vier landen kwamen op 21 november bijeen in Sas van Gent om de bevindingen van het onderzoek te delen.

Bij teleoperatie worden voer- en vaartuigen op grote afstand met een stuur of joystick bestuurd, terwijl de bestuurder op beeldschermen de camerabeelden van de omgeving ziet en omgevingsgeluid hoort. Snelle en betrouwbare data- en informatie-uitwisseling zijn hiervoor cruciaal. Net als het naadloos overgaan op een andere netwerkprovider, zoals bij het passeren van een landsgrens. De bestuurder op afstand kan eenvoudig switchen tussen diverse voertuigen. Betrouwbare connectiviteit kan de (verkeers)veiligheid en de efficiëntie van het logistieke proces vergroten. Teleoperatie kan een onderdeel worden van geautomatiseerde vervoersystemen, bijvoorbeeld op delen van een bepaald traject. Denk aan autonoom rijdende vrachtauto’s die ’s nachts op de snelweg rijden, maar waarbij op de op- en afritten een bestuurder op afstand het rijden kan overnemen.

Kansrijke toepassingen

Goederenvervoer door drukke stadscentra en woonwijken zet de veiligheid en leefbaarheid van gemeenten onder druk. Ook is er een groot tekort aan bekwame beroepschauffeurs en schippers. Inzet op onder meer autonoom vrachtvervoer kan bijdragen aan oplossingen hiervoor.  Autonoom vervoer over water kan de modal shift bovendien extra stimuleren om zo het wegennet te ontlasten. IenW ziet kansrijke toepassingen, bijvoorbeeld door vrachtvervoer naar de nacht te verplaatsen op hub-to-hub verbindingen. De logistieke sector is de eerste, maar niet de enige sector waarvoor de resultaten van 5G-Blueprint waardevol kunnen zijn. Op het spoor vinden verschillende proeven plaats met zelfrijdende treinen en besturen op afstand op emplacementen. Samen met de OV-sector in Nederland werkt het ministerie van IenW daarnaast aan een gezamenlijke aanpak om autonoom vervoer verder te brengen, bijvoorbeeld voor de ‘last mile’ van en naar huis.

Live demonstraties

Tijdens het showcase event in het Industrieel Museum Zeeland werden demonstraties gegeven van het naadloos passeren van de landsgrens en bijbehorende overgang naar een ander telecomnetwerk door onder meer een op afstand bestuurd binnenvaartschip en personenauto. Ook werd een kiepauto, waarmee onder meer bulkgoederen en gevaarlijke stoffen verplaats worden op havens, op afstand bestuurd. Ook teleoperatie van een vrachtwagen werd getoond, die vervolgens zelfstandig kon inparkeren bij de laad- en losplaats. Kees van der Burg, Directeur Generaal Mobiliteit van het ministerie van IenW: “Ik zie kansen voor doorontwikkeling, zeker als we stap voor stap te werk gaan. Voor zowel teleoperatie als autonoom rijden dienen we nog enkele hordes te nemen. Bijvoorbeeld op juridisch gebied. Zo vraagt de introductie van geautomatiseerd vervoer aanpassingen in onze uitvoeringsorganisaties en wetten om bijvoorbeeld de aansprakelijkheid, verzekerbaarheid, en handhaafbaarheid te kunnen vastleggen. Nederland pakt hiervoor de handschoen op, onder meer door de Taskforce Automated Driving Systems te starten, in samenwerking met het ministerie van JenV, RDW, CBR en RWS.”