Noord-Holland besteedt verkeersmanagement uit aan iDienst VMaaS

Op 6 november 2023 heeft de provincie Noord-Holland formeel de start aangekondigd van de dienst ‘Verkeersmanagement as a Service (VMaaS)’. De provincie draagt daarmee de uitvoering van verkeersmanagement over aan het private consortium ATEam. VMaaS omvat alle operationele en tactische verkeersmanagementwerkzaamheden die de provincie voorheen zelf deed. De overdracht bespaard kosten en zorgt voor kwaliteitsverbetering. Voor beleidsmatige doelen en tactische keuzen blijft de provincie zelf verantwoordelijk. Ook blijft de provincie eigenaar van de systemen op straat, zoals verkeerslichten, camera’s en DRIPs.

Nieuwe fase verkeersmanagement

De provincie Noord-Holland is van oudsher een voorloper in Nederland op het gebied van verkeersmanagement en voerde jarenlang verkeersmanagement uit op haar wegen, vanuit een eigen verkeersmanagementcentrale in Hoofddorp, met eigen systemen en applicaties. In 2021 is bestuurlijk besloten te stoppen met het zelf uitvoeren van verkeersmanagement. Beheer en onderhoud, doorontwikkeling en integratie van de systemen en applicaties werd complexer, risicovoller en duurder. Doordat zaken zoals de verkeercentrale, systemen, applicaties en personeel slechts gedurende een beperkt deel van de dag en nacht werden gebruikt, waren de kosten per gepleegde inzet hoog. Dit terwijl ook het alternatief van de iDienst ’Verkeersmanagement as a Service’ beschikbaar was gekomen.

Landelijk programma iCentrale gesteund door ministerie van IenW

Ingegeven door de algemene (inter)nationale ontwikkeling van ‘diensten’ en het grote aantal publieke bediencentrales in Nederland, hebben 10 decentrale overheden en 15 private partijen, ondersteund door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in 2017 het landelijke programma iCentrale gestart. De iCentrale heeft tot doel private diensten te ontwikkelen voor gemeenten en provincies, die dan per dagdeel, per evenement of per brug of tunnel professionele dienstverlening af kunnen nemen. Dit bespaard publieke kosten en zorgt ervoor dat middelgrote gemeenten gebruik kunnen maken van diensten waar ze zelf de middelen niet voor hebben.

Verkeersmanagement as a Service (VMaaS)

De iDienst VMaaS is één van de iDiensten die is ontwikkeld als onderdeel van de iCentrale. In 2021 heeft de provincie een openbare aanbesteding gedaan om deze dienst af te nemen, die is gewonnen door het private Consortium ATEam. VMaaS omvat alle operationele en tactische verkeersmanagementwerkzaamheden die de provincie voorheen zelf uitvoerde. Voor beleidsmatige doelen en tactische keuzen blijft de provincie zelf verantwoordelijk. Ook blijft de provincie eigenaar van de systemen op straat, zoals verkeerslichten, camera’s en DRIPs. Integrale aansturing van de iDienst VMaaS vindt plaats door een interne Regievoerder met Regieteam. Dit vraagt ruim 1 fte, waar voorheen tientallen fte’s zich bij de provincie bezighielden met verkeersmanagement. Naast de besparing aan eigen assets scheelt dit voor de provincie veel deskundig eigen of extern personeel. De provincie kan zich nu meer richten op heldere doelen voor verkeersmanagement; deze zijn vastgelegd in smart kpi’s, waarop aansturing en afrekening plaatsvindt. De baten van verkeersmanagement op straat en in relatie tot de bestuurlijke provinciale doelen staan hiermee voorop en zijn permanent in beeld.

Inliggende gemeenten ook aangesloten op VMaaS

De inliggende gemeenten Haarlem, Zaanstad, Alkmaar, Dijk en Waard, Velsen, Hoorn, Hilversum, Heemstede, Gooise Meren stappen ook over naar VMaaS. Deze gemeenten zijn aangesloten op de bediencentrale van ATEam in Schiedam. Hiermee worden meer dan 500 verkeerslichten 24 uur per dag bewaakt en aangestuurd, volgens de eigen beleidsdoelen en binnen de eigen tactische keuzen van elke gemeente.

Besparingen en kwaliteitsverbetering

De provincie heeft een business case laten uitvoeren op VMaaS: het verschil in kosten tussen VMaaS en situatie waarin de provincie zelf verkeersmanagement uitvoert bedraagt zo’n 10 miljoen euro. Dit is een besparing van 25 procent over een periode van 10 jaar. Deze forse besparing ten opzichte van de huidige situatie ontstaat vooral door schaalvergroting en
professionalisering. Met VMaaS realiseert de provincie ook kwaliteitsverbeteringen: verkeersmanagement en het beheer van de verkeerslichten wordt nu bijvoorbeeld 24 uur per dag uitgevoerd, in plaats van de huidige 12 uur per dag.

iDiensten beschikbaar voor alle overheden

De provincie zal, als onderdeel van het landelijke programma iCentrale, opgedane inzichten landelijk uitdragen: via landelijke media en vaktijdschriften, bijeenkomsten en gesprekken. In 2024 wordt een landelijke bijeenkomst georganiseerd. Gemeenten en provincies die geïnteresseerd zijn in de ervaringen met VMaaS en andere iDiensten, kunnen contact opnemen met de provincie Noord-Holland. Ook een georganiseerd bezoek aan de VMaaS bediencentrale in Schiedam is onderdeel van de landelijke Summit iDiensten in 2024.

Meer informatie over iCentrale kunt u vinden op de website van iCentrale en die van CROW.