Poolshoogte bij de PDX

Poolshoogte bij de PDX

Achter de schermen wordt door verschillende partijen hard gewerkt aan de realisatie van de DMI-PDX, de Producten en Data Exchange: de verzamelnaam voor alle voorzieningen waarmee we data vindbaar maken èn voor gebruik beschikbaar stellen, en waarmee we het veilig en vertrouwd datadelen maximaal willen faciliteren. Data die door DMI-deelnemers wordt aangeboden en waarnaar andere DMI-deelnemers juist op zoek zijn. Die data geeft ons een beter zicht, meer inzicht en een concreet handelingsperspectief. Daarmee kunnen we processen op het gebied van slimme en duurzame verstedelijking sneller en efficiënter laten verlopen.

Het is work in progress, maar hoe ver zijn we nu? Wat kan er al? En welke stappen zetten we in de komende maanden op weg naar een volledig operationele PDX? We nemen polshoogte bij de groep leveranciers die werkt aan de totstandkoming van de PDX en zetten de belangrijkste vragen en antwoorden op een rijtje.

1. De PDX bestaat dus uit verschillende voorzieningen. Welke zijn dat en wat doen ze?

• De Catalogus

De Catalogus (PDC, Producten en Diensten Catalogus) is de etalage van het DMI-ecosysteem: hier vind je het volledige overzicht van vraag naar en aanbod van data, diensten, kennis en toepassingen.

• Identificatie, Authenticatie en Autorisatie (IAA)

Dit is het systeem voor toegangscontrole. Zo bepalen we of gebruikers ook echt een DMI-deelnemer vertegenwoordigen en of ze de juiste rechten hebben om bepaalde handelingen uit te voeren binnen de DMI-PDX. Het vormt de borging voor het vertrouwen dat data veilig kan worden gedeeld.

• Transactiemodule

Hiermee regelen we een  juiste afhandeling van transacties tussen deelnemers, zowel die in het kader van de Commons als die waarvoor betaling is vereist.

• Toetsing

Elke transactie en alle betrokken partijen worden automatisch en bijna continu gecontroleerd om te zien of ze voldoen aan relevante wetgeving, de regels van DMI en eventuele specifieke beperkingen of vereisten die in de PDC worden gehanteerd bij aanbod en vraag van specifieke data of diensten.

• Logfunctie

Alle handelingen binnen de DMI-PDX worden geregistreerd ten behoeve van monitoring en rapportage. Dit zorgt voor transparantie en biedt geautoriseerde partijen inzicht in verrichte handelingen en transacties, zodat vertrouwen en betrouwbaarheid kunnen worden geborgd.

2. Wat doen de marktplaatsen?

Het woord zegt het al, een marktplaats is de plek waar iedere deelnemer data, producten en diensten kan aanbieden. Binnen DMI zijn daarvoor op dit moment twee marktplaatsen beschikbaar: WeCity (Annemarie Boereboom, annemarie@wecity.nl) en Dexes (Joost van Dijk, joost@dexes.nl). Iedere DMI-deelnemer kiest één van deze marktplaatsen om producten en data aan te bieden.

We werken met het ‘no wrong door’ principe. Dat betekent dat het mogelijk is om zowel rechtstreeks als via de verschillende marktplaatsen toegang te krijgen tot de volledige PDX van het DMI-ecosysteem.

3. Binnen DMI zetten we in op federatief data delen. Wat betekent dat?

Dat betekent dat data niet wordt verplaatst van de bron naar de gebruiker of naar een centraal platform, maar altijd bij de aanbieder blijft. Zo behoudt de eigenaar van de data diens “datasoevereiniteit”, de volledige controle en zeggenschap over de data, en hoeft hij zich geen zorgen te maken over ongeoorloofd gebruik of ongeautoriseerde doorlevering door anderen. De partij die het gebruik van de data koopt, krijgt dus toegang tot de data, maar krijgt deze niet in eigendom.

4. Hoe wordt bepaald wie er toegang heeft tot mijn data?

Dankzij de functies ‘IAA’ en ‘Toetsing’ van de DMI-PDX kun je als aanbieder zelf bepalen wie er toegang krijgt tot jouw data. Het DMI-ecosysteem maakt als onderdeel van die IAA-functie gebruik van iSHARE. Dit is een set van afspraken op basis waarvan kan worden vastgesteld of je inderdaad van doen hebt met een andere DMI-deelnemer.

5. Wat zijn Commons?

In het DMI Afsprakenstelsel is vastgelegd dat alle deelnemers van het DMI-ecosysteem data, diensten en/of producten op commerciële basis beschikbaar moeten stellen via de PDX. Alle DMI-deelnemers zijn daarbij verplicht om binnen dat aanbod diensten en/of data te markeren als ‘Commons’: een aanbod dat je zonder financiële vergoeding beschikbaar stelt voor afname door andere deelnemers tot een waarde van 2.500 euro per deelnemer op jaarbasis. Iedere deelnemer kan zo bij elk van de andere deelnemers voor maximaal € 2.500,- producten en diensten afnemen, niet voor commercieel gebruik maar als sample. Deze als Commons verkrijgbare producten en diensten zijn met een ‘C’ gemarkeerd in de Catalogus. Zo stimuleren we deelnemers om te verkennen wat andere deelnemers precies aanbieden, en bevorderen we het totstandkomen van samenwerkingen bij het gebruiken van data.

6. Ik wil gebruik gaan maken van de PDX. Wat moet ik doen?

Om data te kunnen aanbieden en afnemen via de PDX moet jouw organisatie deelnemer zijn van het DMI-ecosysteem. Dat wil zeggen dat je het aanmeldingsformulier op de DMI-website hebt ingevuld, onze beoordeling van die aanvraag geen bezwaarpunten heeft opgeleverd en je de factuur voor de deelnemersbijdrage tijdig hebt voldaan.
Om bij de PDX te kunnen onboarden, kies je vervolgens op welke marktplaats je jouw data wilt gaan aanbieden. Je legt tevens vast welke medewerkers van jouw organisatie toegang moeten krijgen tot de DMI-PDX, welke taak aan wie wordt toebedeeld en welke rechten hiervoor nodig zijn. (Dit noemen we het samenstellen van een autorisatie-lijst.) En natuurlijk bedenk je wat je in de DMI-PDX wilt gaan aanbieden en/of vragen, tegen welke prijs en welke ‘policy’ of condities. Daarbij stel je vast welke van de producten en/of diensten je ook als ‘Commons’ wilt gaan aanbieden en in de PDC met ‘C’ gemarkeerd moeten worden;

7. Wat kan er nu al?

• In beide marktplaatsen kunnen nu al producten, diensten en Commons worden aangeboden.
• In beide marktplaatsen kun je je bedrijfsprofiel zichtbaar maken. De primaire contactpersoon van jouw organisatie kan daarvoor dit formulier
• Vanaf 1 juli zijn beide marktplaatsen iShare compatible. Dat betekent dat Identificatie, Autorisatie en Authenticatie (IAA) onderling goed geregeld zijn.
• Vanaf 1 juli kunnen op beide marktplaatsen transacties worden verricht.
• Op dit moment vind je op het DMI-platform een demo-omgeving van de PDXl. Neem vooral een kijkje en krijg een indruk van datasets die er al te vinden zijn.

Er wordt hard gewerkt om vanaf 1 oktober aanstaande een volledige operationele PDX beschikbaar te hebben.

8. Hoe ziet de planning van het onboarden eruit?

Het aantal deelnemers dat onboarded is, groeit gestaag. Dat is belangrijk, want hoe meer data er beschikbaar komt, hoe beter we kunnen voorzien in de toenemende vraag naar data bij bedrijven en gemeenten. Om DMI-deelnemers te helpen bij het onboarden, organiseren we vanaf eind maart iedere maand een Masterclass Datadelen binnen DMI. Die organiseren we rondom een of meer innovatieopdrachten of concrete toepassingen. Zowel afnemers als aanbieders van de toepassing worden uitgenodigd. Tijdens de Masterclass krijgen deelnemers een rondleiding en toelichting op de PDX en gaan we gezamenlijk aan de slag. En als alles goed gaat zijn aan het eind van de dag de deelnemende partijen onboarded!

De eerste Masterclass staat gepland op 18 maart aanstaande. Heb je belangstelling voor deelname aan een Masterclass? Neem dan contact op met Zoë Spaaij van het DMI programmabureau, via zoe.spaaij@minienw.nl.

9. Wil je meer weten over de PDX en het gebruik ervan in de praktijk?

Op 20 maart aanstaande organiseren we de bijeenkomst ‘Versnellen in gebiedsontwikkeling’ in het DMI Centre in Amersfoort. Een van de sessies gaat specifiek over de PDX als one stop shop voor alle relevante data rond een gebiedsontwikkeling.

Daarnaast maken we de komende tijd een podcast-serie over de PDX, met podcasts over o.a. het gebruik van de PDX en het onderwerp Commons. Houd onze socials in de gaten voor meer nieuws en de eerste aflevering.