In tien Nederlandse gemeenten zijn inmiddels bijna 250 sensoren geplaatst die verkeer, luchtkwaliteit en wegconditie meten. De uitrol begon in Zwolle en Den Bosch en breidt zich gestaag uit naar onder meer Apeldoorn, Sittard-Geleen, Deventer, Helmond, Breda en Amersfoort. Binnenkort volgen nog Leeuwarden en Utrecht. De sensoren zijn onderdeel van een DMI-innovatieopdracht aan Mobility Sensing, het bedrijf van Tom van de Ven. “We brengen letterlijk elke straat online.”

De sensoren, StreetSense voor verkeer en wegdek en AirSense voor luchtkwaliteit, zijn kleine, autonome apparaten die met minimaal energieverbruik continu data verzamelen. Ze meten onder meer verkeersintensiteit, gemiddelde snelheid, temperatuur, fijnstof en luchtvochtigheid. De gegevens worden via LTE-M of LoRa (zie kader, red) verzonden naar de cloud, waar ze beschikbaar zijn via platforms zoals het Open Urban Platform van DMI-deelnemer Future Insight. “We doen de dataverwerking deels in het apparaat zelf,” legt Van de Ven uit. “Dat is niet alleen energiezuinig, maar ook privacyvriendelijk.”

Wat betekenen LTE-M en LoRa?
LTE-M en LoRa zijn beide draadloze communicatietechnologieën die veel worden gebruikt voor internet of things-toepassingen. Ze verschillen in werking, bereik en gebruiksscenario’s. LTE-M staat voor Long Term Evolution for Machines. Deze technologie is gebaseerd op bestaande 4G-infrastructuur. Deze ondersteunt een hogere bandbreedte dan LoRa (Long Range). Deze maakt gebruik van het Low Power Wide Area Network en kent een zeer laag energieverbruik en een groot bereik. Het nadeel is dat er weinig data kan worden doorgevoerd. Het wordt dan ook voornamelijk gebruikt door sensoren die weinig data versturen, zoals weerstations.

Data voor uiteenlopende afdelingen

Wat de sensoren van Mobility Sensing onderscheidt van andere sensoren, is de multifunctionaliteit. Eén apparaat levert data die bruikbaar is voor uiteenlopende gemeentelijke afdelingen: van verkeersmanagement tot gladheidsbestrijding, van luchtkwaliteitsmonitoring tot stedelijke planning. Toch zag Van de Ven in de praktijk dat sensoren vaak slechts door één afdeling werden gebruikt. “Zonde”, concludeert hij. “Juist binnen DMI kunnen we die silo’s doorbreken. Een platform kan de data van onze sensoren vindbaar en toegankelijk maken voor meerdere partijen, zodat niet alleen verkeerstechnici, maar ook beleidsmakers, ingenieursbureaus en zelfs buurtcoaches ermee aan de slag kunnen.”

Breed ingezet

“Dat is precies waarom wij ons bij DMI hebben aangesloten”, vervolgt Van de Ven. “Het biedt een ecosysteem waarin data niet op een eiland belandt, maar breed wordt ingezet voor slimme mobiliteit, leefbaarheid en duurzaamheid. Zo ontstaat een gezamenlijke basis voor toepassingen als verkeersmodellen, digitale tweelingen en dashboards, in plaats van losse oplossingen per gemeente.”

Vindbaar en toegankelijk

De sensoren genereren continu data over verkeer, wegdek en luchtkwaliteit. Maar data op zichzelf heeft weinig waarde als het niet vindbaar, toegankelijk en te koppelen is. Daar komt de Products & Data Exchange van DMI in beeld. Via DMI-partner Monotch wordt de sensordata omgezet naar internationale standaarden (zoals SensorThings) en vervolgens ontsloten via de PDX. Dat betekent dat gemeenten niet langer afhankelijk zijn van losse dashboards of systemen, maar dit soort data kunnen integreren in hun eigen platforms, digitale tweelingen of verkeersmodellen. Ook andere partijen, zoals ingenieursbureaus of softwareleveranciers, kunnen via de PDX dezelfde data gebruiken voor analyses en toepassingen. “Voor ons is dat een gamechanger”, zegt Van de Ven. “Het zorgt ervoor dat onze data niet in een silo belandt, maar onderdeel wordt van een open ecosysteem. Daarmee kunnen we echt opschalen en waarde creëren voor alle betrokkenen.”

Diverse toepassingen

De toepassingen zijn divers. In Helmond wordt geëxperimenteerd met gladheidsbestrijding op basis van real-time wegdekdata. In Breda ligt de focus op luchtkwaliteit. In Sittard-Geleen gebruikt een buurtcoach de data om bewonersvragen over verkeersdrukte of snelheid te beantwoorden. “Hij staat letterlijk met zijn voeten in de klei”, zegt Van de Ven. “En hij gebruikt de data in zijn dagelijkse werk.”

Vijf thema’s centraal

De gemeenten die hiermee aan de slag zijn, overleggen binnen DMI periodiek over mogelijke toepassingen. Zo zijn er verschillende use cases op tafel gekomen om te verkennen. Vijf thema’s staan nu centraal: hittestress, toeristisch verkeer, asfaltmonitoring, openbare verlichting en luchtkwaliteit. “Bijvoorbeeld in Apeldoorn, waar we nu ook toeristische routes monitoren rond Radio Kootwijk”, vertelt Van de Ven. “Of in Den Bosch waar we met StreetSense net zo nauwkeurig verkeer meten als met telslangen of inductielussen.” De sensoren zijn eenvoudig te installeren, een boorgat in het wegdek of een spanband om een lichtmast volstaat. Ze gaan tot drie jaar mee op één batterij. En er wordt gewerkt aan het tellen per voertuigtype. Dat geeft bijvoorbeeld inzicht in vrachtverkeer in zero-emissiezones.

Stad slimmer maken

 “We hopen dat steeds meer gemeenten aansluiten”, zegt Van de Ven tot slot. “Begin 2026 draaien we een nieuwe productierun van de sensoren. Daar kunnen gemeenten tot einde jaar op instappen en sensoren bestellen.” De ambitie is groot: elke straat online. Niet omwille van de data zelf, maar voor betere beslissingen. Over verkeer, leefbaarheid, duurzaamheid en veiligheid. “We willen geen sensor die één ding meet”, besluit Van de Ven. “We willen een oplossing die de stad slimmer maakt. Daarvoor blijven we ontwikkelen om nog betere sensoren te maken.”