use case
PIOR: grip op ruimteclaims in Eindhoven
Ambities voor de openbare ruimte worden vaak sectoraal en topdown vastgesteld. Pas in een latere fase, als plannen samenkomen, blijkt dat niet alles haalbaar is. Dat leidt tot teleurstelling, vertraging en het risico dat beleidsdoelen niet worden gehaald. De gemeente Eindhoven koos bewust voor een andere aanpak: datagedreven, integraal en transparant. Zij vonden het antwoord in het Programmeer Instrument Openbare Ruimte (PIOR), ontwikkeld door PosadMaxwan. De centrale vraag: passen onze ambities in de beschikbare openbare ruimte, boven én onder de grond?
OPLOSSING
PIOR is een instrument dat inzicht geeft in de ruimtelijke haalbaarheid van ambities. Het bestaat uit drie onderdelen:
- Excelmodel: hierin worden de huidige situatie (via GIS-data) en de ambities per stukje ruimte van de stad ingevoerd en geprioriteerd.
- Resultatendashboard: een online, interactieve kaart die de uitkomsten visualiseert en toegankelijk maakt voor een breed publiek.
- Methodologiedocument: een naslagwerk dat het proces en de spelregels uitlegt, zodat de gemeente zelfstandig met PIOR kan werken.
POSADMAXWAN
"PIOR biedt gemeenten feitelijk grip op de ruimtelijke opgave. Door ambities en data te verbinden, worden keuzes transparant, onderbouwd en toekomstbestendig gemaakt."
Welke prioriteit heeft een claim?
Een gemeente deelt het te bestuderen gebied op in zogenaamde stadsruimtes, met elk een eigen karakter. Voor elke ruimte worden de ruimteclaims – bijvoorbeeld voor groen, mobiliteit, water en energie – ingevoerd en geprioriteerd. Van ‘onwenselijk’ tot ‘wettelijk verplicht’. PIOR rekent vervolgens uit of deze ambities passen. Zo niet, dan wordt direct zichtbaar welke claims botsen. Dit vormt de basis voor een concreet gesprek tussen experts en beleidsmakers.
Resultaten in Eindhoven
Eindhoven is de eerste gemeente die PIOR volledig inzet. De stad staat dan ook voor een enorme verdichtingsopgave: tot 2040 komen er ruim veertigduizend woningen bij. Om de leefbaarheid te waarborgen, moeten maatregelen op het gebied van mobiliteit, energie, groen, water en klimaat slim worden gecombineerd.
Waar zitten ambities elkaar in de weg?
Met PIOR kreeg Eindhoven voor het eerst een feitelijk en gedeeld beeld van alle ruimteclaims in het centrumgebied. Ambities werden vertaald naar vierkante meters, zowel boven- als ondergronds. Bijvoorbeeld: de ambitie om extra bomen te planten werd omgerekend naar de benodigde ruimte boven en onder de grond. Door alle claims te combineren, werd snel duidelijk wat mogelijk was en waar ambities elkaar in de weg zaten.
Claims prioriteren
Door claims te prioriteren, kon Eindhoven keuzes maken. In pleinen en parken kreeg groen voorrang op ontsluitingswegen en mobiliteit. Verschillende afdelingen en disciplines kwamen samen rond één gedeeld, datagedreven beeld. Dit maakte het gesprek over keuzes en afwegingen concreet en transparant. Door vooraf te weten waar knelpunten zitten, voorkom je dure en tijdrovende aanpassingen achteraf. PIOR maakt het mogelijk om scenario’s door te rekenen en de effecten van keuzes, bijvoorbeeld op gezondheid of hittestress, inzichtelijk te maken.
Kortom, PIOR helpt gemeenten om grip te krijgen op de ruimtelijke puzzel. Â Door ambities, data en mensen samen te brengen, ontstaat ruimte voor slimme keuzes.
sluit je aan en maak je aanbod zichtbaar voor het hele netwerk
We zijn er voor overheden, bedrijven en kennisinstellingen
